یکی از مشکلات رایجی که در مردان و زنان ایجاد می شود زخم دهان یا آفت است. آفت دهان باعث بروز درد، ناراحتی و اختلال در جویدن و تکلم می شود. این زخم ها به دلایلی مختلفی ایجاد می شوند، اما به راحتی قابل درمان هستند. برای آشنایی بیشتر با آفت دهان، علت ایجاد، علائم و  درمان آن با  ما تا آخر این مقاله از لبخند درخشان همراه باشید.

زخم دهان چیست؟

زخم یا آفت دهان، به زخم ‌های دردناکی داخل دهان گفته می شود. این زخم روی غشاهای مخاطی لب‌ ها، گونه ‌ها، زبان یا کام ایجاد می ‌شوند. آفت ها معمولاً به صورت ضایعات کوچک، گرد یا بیضی شکل با یک مرکز سفید یا زرد ظاهر می شوند و توسط یک ناحیه قرمز و ملتهب احاطه شده اند. زخم ها به صورت جداگانه یا خوشه ای ایجاد می شوند و اندازه و تعداد آن ها متفاوت است.

علل بروز زخم های دهان چیست؟

علل دقیق آفت به طور کامل شناخته نشده است، اما عوامل متعددی در بروز آن نقش دارند:

• ترومای دهان: صدمات جزئی ناشی از گاز گرفتن تصادفی، ساییدگی در حین مسواک زدن، یا تحریکات ناشی از دستگاه های ارتودنسی باعث ایجاد زخم می شود.
• عوامل رژیمی: برخی از غذاهای اسیدی، تند یا تحریک کننده، مخاط دهان را تحریک می کنند. این غذا ها در افراد مستعد باعث بروز آفت می شود.
• استرس: استرس عاطفی و جسمی سیستم ایمنی را تضعیف می کند و در نتیجه خطر ابتلا به آفت دهان را افزایش می دهد.
• استعداد ژنتیکی: برخی افراد استعداد ژنتیکی در ایجاد زخم ها دارند، این وضعیت را از والدین آن ها به ارث می رسد.
• اختلالات ایمنی: افراد مبتلا به اختلالات ایمنی مانند بیماری بهجت یا بیماری سلیاک بیشتر در معرض خطر ابتلا به ضایعات دهانی هستند.

علائم زخم دهان

زخم های ایجاده در دهان علائم مختلفی دارند، این علائم عبارتند از:

• وجود زخم ها: زخم ها به صورت ضایعات اولسراتیو کوچک با مرکز سفید یا زرد ظاهر می شوند.
• درد و حساسیت: زخم های ایجاد شده درد دارند، این درد در هنگام تماس با زبان، غذا یا مسواک، بیشتر می شود.
• ناراحتی در حین جویدن و صحبت کردن: آفت دهانی جویدن یا صحبت کردن را با مشکل روبرو می کند. در هنگام جویدن یا صحبت کردن درد زخم بیشتر می شود.
• قرمزی و التهاب: زخم ها به طور معمول توسط یک ناحیه قرمز و ملتهب احاطه شده است و مخاط دهان را حساس می کند.

درمان زخم دهان

بیشتر زخم های ایجاد شده در دهان خود به خود طی یک تا دو هفته بدون نیاز به درمان خاصی بهبود می یابند. برای کاهش علائم و تسریع روند بهبودی این روش های استفاده کنید:

مسکن ها و ضد عفونی کننده ها

مسکن های بدون نسخه مانند استامینوفن یا ایبوپروفن به کاهش درد کمک می کنند. از محلول های ضد عفونی کننده برای شستشوی دهان، کاهش درد و جلوگیری از عفونت استفاده کنید.

پمادها و ژل های موضعی برای درمان زخم دهان

پمادها و ژل های موضعی حاوی مواد موثری مانند بنزوکائین یا ژل هیدروکورتیزون دارند. این پماد ها را به طور مستقیم روی آفت قرار دهید. درمان های موضعی برای تسکین درد و کاهش التهاب مناسب هستند.

استفاده از دهان شویه

دهان شویه های حاوی موادی مانند پراکسید هیدروژن یا کلرهگزیدین به کاهش التهاب و جلوگیری از عفونت کمک کنند.

جلوگیری از آفت

رعایت بهداشت دهان و دندان با مسواک زدن منظم، استفاده از نخ دندان باعث کاهش تجمع باکتری در دهان می شود. از مواد محرک غذایی برای پیشگیری از بروز زخم دهان خودداری کنید. علاوه بر این، کاهش استرس با تمرین تکنیک‌ های مدیریت استرس مانند مدیتیشن، یوگا یا ورزش بدنی در جلوگیری از آفت مفید هستند.

خلاصه مقاله

زخم دهان یا آفت دهان یک بیماری شایع است. این بیماری باعث ناراحتی و تحریک در حفره دهان می شود. علت دقیق ضایعات دهانی به طور کامل شناخته نشده است. عواملی مانند ترومای دهان، رژیم غذایی، استرس، استعداد ژنتیکی و اختلالات ایمنی تا حدودی در ایجاد آنها نقش دارند.

خوشبختانه، بیشتر زخم های دهان خود به خود در عرض یک تا دو هفته بهبود می یابند. برای کاهش علائم و تسریع روند بهبودی از مسکن، پماد و دهانشویه استفاده کنید. با رعایت بهداشت دهان و دندان و اجتناب از محرک ها، خطر ابتلا به آفت ها را کاهش دهید.

سوالات متداول

آیا زخم های دهان مسری هستند؟

خیر، آفت ها مسری نیستند و از فردی به فرد دیگر منتقل نمی شوند.

آیا بروز آفت دهان با کمبودهای تغذیه ای مرتبط هستند؟

برخی مطالعات نشان می ‌دهند که کمبود برخی ویتامین‌ ها و مواد معدنی مانند ویتامین B12، اسید فولیک و آهن خطر ابتلا به زخم‌ در دهان را افزایش می دهند.

چه زمانی باید برای آفت دهان به پزشک مراجعه کنم؟

اگر زخم‌ ها بیش از دو هفته ادامه داشتند، باید برای درمان آن به پزشک مراجعه کنید. زخم‌ های مکرر با علائم شدیدی مانند مشکل در خوردن یا آشامیدن نیاز به مراقبت های پزشکی دارند.

آیا زخم های دهان با سرطان دهان مرتبط هستند؟

معمولاً آفت ها با سرطان دهان ارتباطی ندارند. با این حال، اگر زخم های شدید با تغییرات غیرعادی دارید، باید برای ارزیابی بیشتر با یک متخصص مراقبت های بهداشتی مشورت کنید.

آیا استرس به تنهایی باعث زخم دهان می شود؟

استرس تنها عامل ایجاد آفت نبیست. اضطراب سیستم ایمنی بدن را تضعیف می کند و خطر ابتلا به زخم ها را افزایش می دهد. نگرانی های عافطی و عصبی اغلب یک عامل کمک کننده در ترکیب با سایر محرک ها مانند ضربه های دهانی یا عوامل غذایی است.